สมุนไพรสำหรับเด็ก

1. หัวโนและแผลเป็นที่ศรีษะไข้ตัวร้อนเป็นหวัด คัดจมูกหัดเลือดกำเดาไหลหอบหืดโดยทั่วไปมักจะรีบไปหายาหม่องมาทาถูทาถู โดยเข้าใจว่าจะช่วยให้อาการหัวโนยุบลงได้ ซึ่งนั่นเป็นความเข้าใจที่ผิด เพราะยาหม่องเมื่อทาแล้วจะร้อนทำให้เส้นเลือดบริเวณนั้นขยายตัว มีผลให้เกิดอาการบวมแดงและอักเสบมากขึ้นให้เอาดินสอพองหรือแป้งสำหรับทาตัวเด็กผสมกับน้ำมะนาวให้พอแหลก พอกตรงบริเวณ ที่โน ปล่อยทิ้งไว้ 6 ชั่วโมงจึงเปลี่ยนยา ถ้ารีบทำตอนที่หัวโนใหม่ ๆ จะเห็นผลชัดมาก
   สำหรับเด็กคนใดที่เป็นแผลเป็นที่ศีรษะแล้วผมไม่ขึ้น ลองใช้ดอกอัญชัญสดขยี้ทาบริเวณแผลเป็น วันละ 2 ครั้ง เช้า – เย็น หรืออีกขนานหนึ่งใช้หัวสิงสด หั่นเป็นแว่นบาง ๆ ทาถูบริเวณที่เป็นแผลเป็นวันละ 2 ครั้ง เช้า – เย็น ประมาณ 7 – 10 วันผมจะเริ่มขึ้น
2. การให้ยาลดไข้เด็กเล็กบ่อย ๆ เป็นเรื่องที่ควรระวัง เพราะเด็กเล็ก(2เดือน)อวัยวะพวกตับ ไต ยังทำหน้าที่ได้ไม่ดี อาจเกิดการคั่งของยาเป็นพิษต่อตับได้ สมุนไพรที่ช่วยลดไข้เด็กเล็กๆ คือ ฟักเขียว ใช้ไส้ฟักเขียวเอาเมล็ดออกพอกที่หน้าผากหรือบริเวณที่ร้อนจัด ถ้าเป็นเด็กที่กินนมผสม ให้ใช้ฟักเขียวส่วนที่ติดกับขั้วมีก้านด้วยนิดหน่อย ยาวประมาณ 3 นิ้วฟุต ปอกเปลือกต้มน้ำจนฟักสุก เอาน้ำต้มฟักมาชงนมให้เด็กกิน
   อีกขนานหนึ่ง ให้เด็ดเอายอดอ่อนของต้นพุทราประมาณ 1 กำมือใส่ในถ้วย ให้ใช้ใบอ่อนหรือยอดจึงจะมีฟอง เอายอดอ่อนนี้มาขยี้พอแหลกผสมน้ำสะอาดพอสมควร นำน้ำที่ได้มาชโลมให้ทั่วศรีษะและตามลำตัว ถ้าความร้อนยังไม่ทุเลาให้ทำซ้ำอีก แต่ต้องคอยให้น้ำยาที่ชโลมครั้งแรกแห้งเสียก่อน ทำซ้ำ 2 – 3 ครั้ง อาการตัวร้อนจะค่อยเย็นลงจนหายเป็นปกติดี
3. ต้มน้ำให้เดือดในหม้อขนาดกลาง เอาหัวหอมเล็ก 1 กำมือ โขลกพอแหลกใส่ลงไป ปิดฝาหม้อต้มให้เดือดต่อไปอีก 5 นาที ยกหม้อลงเอาผ้าคลุมหัวและหม้อเอาไว้ ค่อย ๆ ปิดฝาหม้อ สูดเอาไอน้ำ จนกระทั่งหมดไอ ควรหลับตาขณะสูดไอน้ำเพราะถ้าไอน้ำเข้าตาจะทำให้แสบตา ไอน้ำและไอหัวหอมเล็ก ช่วยให้น้ำมูกหายข้น เป็นเหตุให้จมูกโล่ง ในช่วงที่เด็กนอนหลับ ให้เอาหัวหอมเล็กทุบพอแตก ห่อผ้าบาง ๆ เพียงชั้นเดียววางไว้ตามจุดต่าง ๆ ตรงหัวนอน เพื่อให้ไอระเหยของหัวหอมเข้าจมูก อย่าวางหัวหอมใกล้จมูกเด็กเกินไป จะทำให้แสบจมูกได้
4. สำหรับสมุนไพรที่ชาวบ้านนิยมใช้รักษาหัดคือ สะตือ หรือประดู่ขาว ใช้ทั้งต้นทั้งราก อย่างละ 1 กำมือ ใส่น้ำให้ท่วมยา ต้มให้เดือดนาน 5 – 10 นาที กินครั้งละ 1 ถ้วย วันละ 2 ครั้ง เช้า – เย็น และเอาน้ำอาบด้วย เขาบอกว่ายาขนานนี้ป้องกันหัดหลบลงลำใส้ที่ทำให้ท้องเดิน และป้องกันหัดหลบลงปอดทำให้หอบได้
   สมุนไพรอีกตัวหนึ่งที่น่าสนใจคือ ใบมะพร้าวอ่อนหรือแก่ก็ได้ มัดให้ได้ 1 กำ ทุบให้แตก นำมาแช่กับน้ำธรรมดา ใส่น้ำพอท่วมยา ทิ้งไว้อย่างน้อย 15 นาที ให้น้ำออกเป็นสีเหลืองแล้วนำมาดื่มวันละ 3 ครั้ง ๆ ละ 1 ช้อนโต๊ะ ถ้าเด็กอายุ 7 – 8 ขวบกินครั้งละ 1 ถ้วยชา ยาจะกระทุ้งตุ่มออกหมด กินยาไป 3 วันจะเห็นว่าตุ่มยุบจนหายหมด เป็นยาที่ใช้ได้ผลดีมาก
   อีกขนานหนึ่งคือใช้ผงชะเอมเทศผสมน้ำผึ้ง ป้ายลิ้นให้เด็กกินทีละน้อย แต่ให้กินบ่อย ๆ หรืออาจลองใช้ใบสะเดาที่ไม่อ่อนไม่แก่เกินไปสัก 5 ใบ เมล็ดยี่หร่าครึ่งช้อนชาชงกับน้ำร้อน 1 แก้ว ให้เด็กดื่มตอนอุ่น ๆ วันละ 2 ครั้ง เช้า – เย็น
5. ใช้ใบพลู 1 ใบ มาม้วนเหมือนบุหรี่ ขยี้ปลายข้างหนึ่งให้ช้ำ อุดเข้าไปในจมูกข้างที่มีเลือดไหลให้แน่น เวลาอุดยาจะรู้สึกร้อน ๆ ฉุน สักครู่เดียวเลือดก็หยุดไหล ใบพลูช่วยได้เพราะมีฤทธิ์ฝาดสมาน ทำให้เส้นเลือดหดตัวช่วยห้ามเลือดได้ และการใช้ใบพลูอุดแผลก็ทำให้เลือดที่ปากแผลแข็งตัวหยุดไหลไปเอง
   สมุนไพรที่ใช้แก้เลือดกำเดาไหลที่ได้ผลดีมีอีกหลายชนิดได้แก่ หัวหอม หญ้าแพรก ดอกทับทิมที่ยังอ่อน ๆ เปลือกเม็ดมะม่วง โดยสมุนไพรเหล่านี้เลือกใช้อย่างใดอย่างหนึ่งตำแล้วคั้นเอาน้ำมาหยดใส่รูจมูกสัก 2 – 3 หยด จะช่วยให้เลือดหยุดได้
   สำหรับเด็กที่เลือดกำเดาไหลบ่อย ขอแนะนำให้เอารากต้นฝรั่ง 1 กำมือ ล้างให้สะอาดใส่น้ำให้ท่วมยาต้มพอให้ยาสุก กินวันละ 3 – 4 ครั้ง ๆ ละ 1 แก้ว เคยใช้รักษาได้ผลดีมาแล้ว ถ้าให้ได้ผลดียิ่งขึ้นควรให้เด็กกินฝรั่งสุกด้วยเพื่อเพิ่มวิตามินซี นอกจากนี้ควรให้ลูกรับประทานผักผลไม้ที่มีวิตามินซีสูง เช่น ส้ม สับปะรด เป็นประจำ อาจทำให้ลูกมีเลือดกำเดาออกน้อยลงหรือหายไปได้ 
6. สมุนไพรรักษาอาหารหอบหืดที่น่าสนใจคือ หนุมานประสานกาย เพราะมีผู้ที่เคยใช้ได้ผลดีมาแล้ว โดยเล่าให้ฟังว่า ตอนบุตรชายอายุได้ 5 ปี เริ่มเป็นหืด มีเสมหะติดคอบ่อย ๆ บางครั้งหอบจนต้องเข้าโรงพยาบาล ต้องกินยาขับเสมหะและขยายหลอดลมเป็นประจำ ได้ใช้ใบหนุมานประสานกาย 7 ช่อ ใส่น้ำ 2 ถ้วยต้มให้เหลือ 1 ถ้วย กินครั้งละ ? ถ้วย วันละ 2 ครั้ง เช้า – เย็น ก่อนอาหาร 15 นาที ประมาณ 2 เดือน อาการหอบหืดของบุตรชายหายไป ไม่ต้องกินยาอะไรอีกเลย ทุกวันนี้เวลาบุตรชายเริ่มมีอาการหวัดก็ต้มยาให้กินอาการหวัดก็หายไป ไม่ต้องพึ่งยาฝรั่งอีกเลย
   มียาตำรับง่าย ๆ แต่ใช้ได้ผลดีอีกตำรับหนึ่งคือ ใช้หัวหอมแดง ตำคั้นเอาน้ำ 2 ช้อนชา ผสมกับเหง้าขิงแก่ สดตำคั้นเอาแต่น้ำ 2 ช้อนชา น้ำมะนาวและน้ำคั้นจากกระเทียม อย่างละ ? – 1 ช้อนชา เติมน้ำผึ้งพอหวาน ดื่มวันละ 2 ครั้ง หลังอาหารเช้า – เย็น
   เด็กเล็กบางคนอาจไม่ชอบกลิ่นกระเทียมก็ไม่ต้องผสมน้ำกระเทียมก็ได้